Texte de Jean Costa - Testu di Ghjuvanni Costa
Nu i tempi, i veschi andàvanu à cavallu. Ma c'èranu
ancu i puvarecci chì qualchi volta a si pigliàvanu ancu à
pedi, da un paese à l'altru di u so vescuvatu 2.
Quellu di San Fiurè fece dunque insillà a so mula è andò,
una mane, à vede un so curatu 3 di u vicinaghju,
è rèndesi contu da sè stessu unde 4
ne èranu i travaglii di a nova ghjesgia 5.
Cuntava di vultà in San Fiurè inde a seratina, ma dopu meziornu
si messe u tempurale è a sette ore di sera ne falava sempre à
fiocchi 6.
Dopu cena fece una stanciatella 7, ma u curatu
ùn volse lascià parte u so vescu c'ùn tempu sìmule,
è li prupunì 8 d'accettà
senza cerimonie u so lettu, chì ellu, più giòvanu, averìa
durmitu i pedi à u focu, in cucina.
(1) San Fiurè = San Fiurenzu
en dialecte balanin (note de l'auteur). (2) u vescuvatu = u viscuvatu : l'évêché. A donné son nom au village U Viscuvatu = Vescovato. (3) un so curatu : l'un des ses curés. (4) unde = dunde : où. (5) a ghjesgia [dj'eʒa] = a chjesa [tj'eza] : l'église. (6) u fioccu [fj'okku] : le flocon. (6) stancià : arrêter de pleuvoir. Una stanciata : l'arrêt de la pluie. (8) prupone : proposer. pruponì = prupose. Voir pone. |
Senza fassi troppu pricurà, perchè era digià un pocu incatarritu
1, u vescu accettò, ma :
"O sgiò curatu", li disse, "ùn possu fà
altri menu chè di stà, ma micca sè v'avete da dorme in
pianu 2. Simu stati suldati, per Dìu santu,
avemu fattu a guerra 3 è u vostru lettu
serà abbastanza largu per tutt'è dui, ch'ùn simu tantu
grossi."
Cusì fù detta, è Marìa, a serva, andete à
cambià e lenzole è à mette torna un cuscinu inde u mentre
chè i dui anziani suldati si sciaccàvanu uni pochi di ròmbuli
d'uva d'un vechju caraffone 4. Eppoi, dopu avessi
dettu dui Paternostri è dui Avemarìa, si n'andetenu 5
à straquassi 6 è s'addurmintonu
senza èssesi scurdati di ringrazià u Signore d'esse à l'appumessu 7
quandu chì fora, avà, ùn era più acqua ma gràndina
chì falava. Facìanu ancu certi toni chì parìa ch'ellu
si scatinessi 8 u diàvule.
Dunque s'addurmintonu cume ciocci caldi à l'infora da e cuverte, è
à l'indentru da u caraffone.
À u spuntà 9 di l'alba, trè
pichjii secchi à l'usciu 10 intrònanu 11
a casa. U curatu si disceta 12 sbiguttitu 13
è, sciacchendu una sciappata 14 nant'à
e cule di u sgiò vescu, mughja stizzosu 15
:
"O Marì ! Ùn sì ancu arritta ? Ùn senti micca
u lattaghju chì pichja à a porta ?"
(1) incatarritu : enrhumé.
U catarru : le rhume. A ne pas confondre avec u càtaru = càteru : le portail d'un enclos, qui a donné son nom aux villages U Càtaru (Cataro) et I Càteri (Cateri). (2) in pianu : par terre. (3) a berra (dans le texte). (4) un caraffone : un pichet, une caraffe. (5) andetenu = andonu. Voir andà. (6) straquassi = chjinassi : se coucher. (7) à l'appumessu : à l'abri. (8) a catena : la chaîne. Scatinassi : se déchaîner. (9) spuntà : poindre (le jour). (10) l'usciu : la porte d'entrée (l'huis). (11) intrunà : ébranler, faire trembler. (12) discitassi : se réveiller. (13) sbiguttì : bouleverser, troubler. (14) una sciappata : une gifle, une claque sur les fesses. (15) stizzosu : coléreux, irascible. |